نام علمی: کنیس لوپوس (Canis lupus)
گرگ خاکستری یا گرگ جنگلی با حضور به‌عنوان یک نقش اصلی در سبک‌های متفاوتی، از گرگ بد و بزرگ تا یک موجود روحانی، در افسانه‌ها و اسطوره‌ها در طول سال‌ها دیده شده است. در حقیقت، گرگ‌های خاکستری ممکن است چنین بدی‌ها و خوبی‌های اغراق‌آمیزی را هرگز نداشته باشند، اما آن‌ها نقش حیاتی در حفظ هماهنگی محیط‌زیست ایفا می‌کنند.
هرچند که به آن‌ها گرگ خاکستری گفته می‌شود، اما اجداد این سگ‌های خانگی در واقع به رنگ قهوه‌ای خاکستری، تمام سیاه و تمام سفید بوده‌اند.
گرگ‌های خاکستری بزرگ‌ترین سگ‌ها هستند. با اندازه شانه ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر و ۱٫۵ متر طول و دارای وزن متغیر ۲۵ تا ۶۰ کیلوگرم هستند. آن‌ها همچنین از گسترده‌ترین پستانداران در زمین هستند که در اکوسیستم‌های مختلف در سرتاسر آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و بخش کوچکی از آفریقا زندگی می‌کنند. به‌طور کلی، اندازه و وزن گرگ‌های خاکستری هر چه به سمت شمال برویم، بیشتر می‌شود.
گرگ‌های خاکستری حیوانات اجتماعی هستند که در دسته‌های ۲ تا ۱۲ تایی زندگی و شکار می‌کنند. یک دسته معمولی از یک نر آلفا و یک ماده آلفا (رهبران دسته)، توله سگ‌های آن‌ها و چند گرگ فرمان‌بردار یا نوجوان تشکیل شده است. اعضای دسته روابط نزدیک با هم دارند و با طیف وسیعی از صداها از جمله عوعو (پارس)، ناله، خرناس کردن و زوزه کشیدن با هم ارتباط برقرار می‌کنند.
به‌طور کلی، برای جلوگیری از بزرگ شدن بیش از حد دسته، تنها نر و ماده رهبر دسته تولیدمثل می‌کنند. زوج آلفا روند تعهد را در اوایل سال آغاز خواهند کرد و سپس در ماه دی یا بهمن جفت‌گیری خواهند کرد. گرگ ماده آلفا پس از آن، یک محل زایمان برای خود انتخاب می‌کند و حدود شش توله به دنیا می‌آورد که در سن ۲ تا ۳ سالگی به بلوغ می‌رسند.
اگر یک گرگ فرمان‌بردار میل شدیدی به فرزندآوری احساس کند و تلاش‌هایش برای جفت‌گیری با جفت آلفا رد شود، گرگ فرمان‌بردار ممکن است دسته را ترک کند. با این حال، ترک یک گروه امن می‌تواند یک انتخاب خطرناک برای گرگ تنها باشد، چرا که ممکن است مجبور باشد صدها کیلومتر برای پیدا کردن یک قلمرو جدید و یک جفت سفر کند.
گرگ‌های خاکستری به‌عنوان شکارچیان سنگ‌قبر شناخته می‌شوند، زیرا آن‌ها به حفظ تعادل اکوسیستم کمک می‌کنند. رژیم غذایی آن‌ها شامل سم‌داران (پستانداران سم‌دار بزرگ) مانند انواع گوزن‌ها و همچنین پستانداران کوچک‌تر مانند سگ آبی و خرگوش است. از آنجا که گرگ خاکستری تنها حیوانات ضعیف را از بین می‌برد، گله‌ها به‌طور کلی قوی‌تر و سالم‌تر می‌شوند. در حقیقت، مطالعات نشان داده است که گرگ خاکستری به جلوگیری از گسترش یک بیماری عصبی مزمن و مسری، در گوزن‌ها کمک کرده است.
علاوه بر این، در پارک «سنگ زرد» (yellow stone)، محققان دریافته‌اند که حضور گرگ‌ها، گله‌های گوزن را وادار به حرکت مداوم می‌کند و این باعث می‌شود که درختان بید و صنوبر در مناطقی که پیش از این، بیش از حد توسط گوزن‌ها خورده شده بودند، دوباره رشد کنند و شکوفا شوند. این به‌نوبه خود منجر به بازگشت سگ‌های آبی و پرندگان ساحلی به منطقه می‌شود.
وضعیت حفاظت
طبق لیست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست، جمعیت گرگ خاکستری در بسیاری از نقاط جهان، از جمله آسیا، اروپا و شمال آمریکای شمالی پایدار است؛ بنابراین، در سطح جهانی، گرگ خاکستری به‌عنوان گونه‌ای با حداقل نگرانی در نظر گرفته می‌شود. با این حال، گرگ خاکستری به علت از دست رفتن زیستگاه، تله‌گذاری، تیراندازی و مسمومیت، در سطح منطقه‌ای آسیب‌پذیر است.
توزیع گرگ خاکستری
گرگ‌های خاکستری از گسترده‌ترین پستانداران در زمین هستند که در اکوسیستم‌های مختلف در سرتاسر آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و بخش کوچکی از آفریقا زندگی می‌کنند.
منبع: چطورپدیا